Αναγνώστες

Κυριακή 22 Απριλίου 2018

''Καλλιπάτειρα'' Λ. Μαβίλη

ΒΙΟΕΡΓΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

 Ο Λορέντζος Μαβίλης γεννήθηκε το 1860 στην Ιθάκη αλλά πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Κέρκυρα  όπου και συνδέθηκε με φιλία με τον μαθητή του Διονυσίου Σολωμού, Ιάκωβο Πολυλά. Σπούδασε φιλολογία, γλωσσολογία και φιλοσοφία στη Γερμανία και συμμετείχε στον επαναστατικό αγώνα της Κρήτης και της Ηπείρου, κατά τον οποίο και τραυματίστηκε. Έτσι, επέστρεψε στην Κέρκυρα, όπου ασχολήθηκε εντονότερα με την ποίηση κι έγραψε τα καλύτερα σονέτα του. Ασχολήθηκε, επίσης, με την πολιτική και εξελέγη Βουλευτής το 1910. Η πατριωτική δράση του συνεχίστηκε στους Βαλκανικούς Πολέμους στους οποίους έλαβε εθελοντικά μέρος. Σκοτώθηκε στο μέτωπο της Ηπείρου το 1912.  
 Ο Μαβίλης αποτελεί τον νεότερο και τελευταίο εκπρόσωπο της Επτανησιακής Σχολής, δηλαδή του ποιητικού ρεύματος το οποίο επηρέασε βαθύτατα ο Σολωμός όσον αφορά τη γλώσσα και το ύφος της σύνθεσης. Στα ποιήματα του Μ., ωστόσο, διακρίνουμε και την επίδραση του Παρνασσισμού (: επιμονή στη μορφική τελειότητα του στίχου, έμπνευση του θέματος από την αρχαιότητα). Τα θεματικά του κέντρα είναι η φύση, ο έρωτας κι η πατρίδα. Έγραψε, κυρίως, σονέτα (= ποίημα με 14 στίχους και συγκεκριμένους κανόνες σύνθεσης). Εκτός από την ποίηση, το έργο του Μ. περιλαμβάνει άρθρα, κριτικά δοκίμια και μεταφράσεις.
ΠΡΟΧΩΡΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

 
Το ποίημα γράφτηκε το 1895 (με αφορμή την επικείμενη, το 1896, αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα), αλλά δημοσιεύτηκε το 1899 στο περιοδικό Τέχνη 

Αφορμή για τη σύνθεση του ποιήματος είναι ένα ιστορικό περιστατικό της αρχαιότητας: η παρακολούθηση των Ολυμπιακών από την Καλλιπάτειρα, κόρη του Διαγόρα. Παρόλο που οι γυναίκες δεν επιτρέπονταν στο κοινό των γυμνικών αγώνων, η Καλλιπάτειρα σπάει αυτό το κατεστημένο, διότι ήθελε να δει από κοντά τον γιο της, Πεισίροδο, να διαγωνίζεται στην πυγμαχία.


Καλλιπάτειρα
         Οι ελλανοδίκες τίμησαν την Καλλιπάτειρα, εξαιρώντας την από το νόμο που απαγόρευε στις γυναίκες να παρακολουθήσουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην αρχαία Ελλάδα, επειδή ήταν η μητέρα, η κόρη, η αδερφή και η θεία έξι ολυμπιονικών. Το περιστατικό καταγράφηκε την αρχαία εποχή στα σχόλια για τον 7ο Ολυμπιόνικο του Πινδάρου, ενώ στη νεότερη απασχόλησε το Μαβίλη, ο οποίος στα 1899 έγραψε το ομώνυμο σονέτο.
 
Aρχόντισσα Ροδίτισσα, πώς μπήκες;
Γυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαία
εδώθε.* - Έχω εν' ανίψι, τον Ευκλέα,
τρί' αδέρφια, γιο πατέρα ολυμπιονίκες·
να με αφήσετε πρέπει, Ελλανοδίκες,
κι εγώ να καμαρώσω μες στα ωραία
κορμιά, που για τ' αγρίλι* του Ηρακλέα
παλεύουν, θιαμαστές* ψυχές αντρίκιες.
Με τις άλλες γυναίκες δεν είμ' όμοια·
στον αιώνα το σόι μου θα φαντάζει
με της αντρειάς τα αμάραντα προνόμια.
Με μάλαμα* γραμμένος το δοξάζει
σ' αστραφτερό κατεβατό μαρμάρου*
ύμνος χρυσός τ' αθάνατου Πινδάρου!*
Λ. Μαβίλης, Τα Ποιήματα
'Ιδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη


Η Καλλιπάτειρα, ήταν κόρη του Ολυμπιονίκη Διαγόρα του Ρόδιου και σύζυγος ενός επίσης μεγάλου ολυμπιονίκη, του Καλλιάνακτος, ενώ τα αδέρφια της και ο γιος της κέρδισαν κι αυτά σημαντικές νίκες στους Ολυμπιακούς Αγώνες και στα Ίσθμια. Ήταν η πρώτη γυναίκα της αρχαιότητας που μπήκε μέσα σε αθλητικό χώρο και παρακολούθησε τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ελεύθεροι και δούλοι μπορούσαν να παρακολουθούν τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Απαγορευόταν όμως ρητά να εισέρχονται στο στάδιο και να παρακολουθούν τους αγώνες οι γυναίκες. Η μόνη ενήλικη γυναίκα που μπορούσε να παρακολουθήσει τους αγώνες ήταν η ιέρεια της θεάς Δήμητρας....Οι κανονισμοί απαγόρευαν την είσοδο και την παρακολούθηση των γυμνικών αγώνων για τις γυναίκες, αλλιώς τιμωρούνταν σε θάνατο με κατακρήμνιση από το βραχώδες όρος Τυπαίο. Η μοναδική γυναίκα που τόλμησε να παραβιάσει το άβατο της Ολυμπίας ήταν η Καλλιπάτειρα από τη Ρόδο. Αυτή, όταν έμεινε χήρα, ανέλαβε η ίδια την εκγύμναση και την προετοιμασία του γιου της Πεισιρόδου, για να λάβει μέρος στο αγώνισμα της πυγμαχίας κατά την 96η Ολυμπιάδα (396 π.Χ.).


Η Καλλιπάτειρα, θέλοντας να θαυμάσει το γιο της Πεισίροδο που αγωνιζόταν στην πάλη, πήρε την τόλμη και περιφρονώντας τη σχετική απαγόρευση και την επαπειλούμενη ποινή, μεταμφιέστηκε σε γυμναστή όπου και εισήλθε και παρακολούθησε τον αγώνα.Και η απειλή του θανάτου ακόμη δεν εμπόδισε τη λαχτάρα της μάνας να αντικρίσει το παιδί της νικητή. Όταν ο γιος της τελικά κατάφερε να νικήσει, η μητέρα του συγκινήθηκε τόσο πολύ που έτρεξε να τον αγκαλιάσει με λατρεία.Ο μανδύας της έπεσε και αποκαλύφθηκε η γυναικεία της φύση. Αμέσως τότε συνελήφθη. Η τιμωρία θα έπρεπε να είναι θάνατος. Προδόθηκε όμως από τον υπέρμετρο και δικαιολογημένο ενθουσιασμό της για τη νίκη του γιου της. Ωστόσο, δεν της επιβλήθηκε η θανατική ποινή, καθώς η οικογένειά της είχε βγάλει σειρά Ολυμπιονικών (πατέρα, σύζυγο, αδέλφια, γιο και ανιψιό). Παρ' όλα αυτά της δώσανε χάρη, επειδή η οικογένεια της ήταν φημισμένη. Η Καλλιπάτειρα γλίτωσε από βέβαιο θάνατο. Ακόμη και οι νόμοι λύγισαν μπροστά σε μία τόσο καταξιωμένη οικογένεια, μια οικογένεια Ολυμπιονικών. 
 

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΠΑΤΕΙΡΑ Κατὰ δὲ τὴν ἐς Ὀλυμπίαν ὁδὸν ἔστιν ὄρος πέτραις ὑψηλαῖς ἀπότομον, Τυπαῖον καλούμενον. Κατὰ τούτου τὰς γυναῖκας Ἠλείοις ἐστὶν ὠθεῖν νόμος, ἤν φωραθῶσιν ἐς τὸν ἀγῶνα ἐλθοῦσαι τὸν Ὀλυμπικὸν ἤ καὶ ὅλως ἐν ταῖς ἀπειρημέναις σφίσιν ἡμέραις διαβᾶσαι τὸν Ἀλφειόν. Οὐ μὴν οὐδὲ ἁλῶναι λέγουσιν οὐδεμίαν, ὅτι μὴ Καλλιπάτειραν μόνην, ἥ ὑπό τινων καὶ Φερενίκη καλεῖται. Αὕτη προαποθανόντος αὐτῇ τοῦ ἀνδρός, ἐξεικάσασα αὑτὴν τὰ πάντα ἀνδρὶ γυμναστῇ, ἤγαγεν ἐς Ὀλυμπίαν τὸν υἱὸν μαχούμενον· νικῶντος δὲ τοῦ Πεισιρόδου, τὸ ἔρυμα ἐν ᾧ τοὺς γυμναστὰς ἔχουσιν ἀπειλημμένους, τοῦτο ὑπερπηδῶσα ἡ Καλλιπάτειρα ἐγυμνώθη. Φωραθείσης δὲ ὅτι εἴη γυνή, ταύτην ἀφιᾶσιν ἀζήμιον καὶ τῷ πατρί καὶ ἀδελφοῖς αὐτῆς καὶ τῷ παιδί αἰδῶ νέμοντες - ὑπῆρχον δὴ ἅπασιν αὐτοῖς Ὀλυμπικαὶ νῖκαι - ἐποίησαν δὲ νόμον ἐς τὸ ἔπειτα ἐπὶ τοῖς γυμνασταῖς γυμνοὺς σφᾶς ἐς τὸν ἀγῶνα ἐσέρχεσθαι. 
 ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΘΕΜΑ: η προσπάθεια της Καλλιπάτειρας να πείσει τους Ελλανοδίκες να την αφήσουν να παρακολουθήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
ΔΟΜΗ Α’ Ενότητα: στ. 1-3: Η απαγόρευση των Ελλανοδίκων
               Β’ Ενότητα: στ. 4-14: Η απάντηση της Καλλιπάτειρας



ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Το ποίημα ακολουθεί το ρεύμα του παρνασσισμού (: ιδιαίτερη φροντίδα για την τελειότητα της μορφής, θέμα εμπνευσμένο από την αρχαιότητα)

Ανάπτυξη του θέματος με διαλογικό τρόπο                                                                                                      Οι Ελλανοδίκες εκπλήσσονται με την παρουσία μιας γυναίκας στο κοινό των Ολυμπιακών Αγώνων: αν κι η προσφώνησή τους προς την Καλλιπάτειρα (στ. 1 Αρχόντισσααποκαλύπτει τον σεβασμό που τρέφουν στο πρόσωπό της, ωστόσο της τονίζουν ότι πρέπει να φύγει. 
 Το πρόσωπο που μιλά αλλάζει στο μέσον του 3ου  στίχου και, από τους Ελλανοδίκες, περνάμε στην απόκριση της Καλλιπάτειρας  
  • απαρίθμηση των ολυμπιονικών της οικογένειάς της [κλιμάκωση:ξεκινά από τους συγγενείς δευτέρου βαθμού και φτάνει στους συγγενείς πρώτου βαθμού],
  • αίτημα να παρακολουθήσει τους Αγώνες 
  •  διαπίστωση ότι δεν είναι σαν τις υπόλοιπες γυναίκες + αιτιολόγηση (: καταγωγή από ξεχωριστό γένος) 
  •  απόδειξη της δόξας της γενιάς της είναι ότι ακόμα κι ο Πίνδαρος κατέγραψε τα κατορθώματα των συγγενών της   
                          =>  ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ

Χαρακτηρισμός της Καλλιπάτειραςδυναμική και θαρραλέα προσωπικότητα που τολμά να προκαλέσει τις συνήθειες του καιρού της, πειστική στα επιχειρήματά της, εξαιρετικά υπερήφανη για την ένδοξη γενιά της


Βασικές ιδέες του ποιήματος:

  •  Λίγο πριν τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες (1896), ο Μαβίλης εμπνέεται από ένα περιστατικό των αρχαίων που αποδεικνύει την ανώτερη αξία των Ολυμπιακών η οποία δίνει άφθαρτη τιμή στον ολυμπιονίκη και την οικογένειά του. Η αξία αυτή αποδεικνύεται από τη λαχτάρα της Καλλιπάτειρας να βρεθεί ανάμεσα στο κοινό αλλά και της εξαίρεσης που  απαιτεί και της  γίνεται, εξαιτίας των αθλητικών επιτευγμάτων της οικογένειας της.
  •  Ιδανικά αρχαίων αγώνων: ανιδιοτέλεια (: οι αθλητές αγωνίζονταν για ένα στεφάνι και για την υστεροφημία)ισόρροπη ανάπτυξη σώματος και πνεύματοςΑντίθετα, σήμερα, παρατηρούμε πτώση του πνεύματος του ολυμπισμού.
  •  Σημασία της Τέχνης: έχει την ικανότητα να χαρίζει την αθανασία.
  •  Κοινωνική θέση γυναίκας: υποβιβασμένη στην αρχαιότητα αφού δεν της επιτρεπόταν καν να παρακολουθήσει τους Ολυμπιακούς. Αντίθετα, σήμερα, έχει το δικαίωμα όχι απλώς να δει αλλά και να συμμετάσχει στους αγώνες.

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΓΛΩΣΣΑ: δημοτική πλούσια σε έκφραση π.χ. χρήση πολλών επιθέτων, με κάποιες ποιητικές εκφράσεις (στ. 8 θιαμαστές)
ΜΕΤΡΟ: ιαμβικός ενδεκασύλλαβος στίχος
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣδραματοποιημένος διάλογος (οι ήρωες διαλέγονται άμεσα σε πρώτο πρόσωπο χωρίς την παρέμβαση κάποιου αφηγητή)
ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑεικόνες π.χ. στ. 7-8,  μεταφορές π.χ. στ. 14,  παρηχήσεις του ρ, του λ και του ν,  σχήμα υπαλλαγής (στ. 13),  σχήμα υπερβατό (στ.11)
ΥΦΟΣ: Πυκνό, ζωηρό, παραστατικό.
*** Το ποίημα ακολουθεί πλήρως τους κανόνες σύνθεσης ενός σονέτου [Μορφή2 τετράστιχες + 2 τρίστιχες στροφές με ομοιοκαταληξία: ΑΒΒΑ ΑΒΒΑ ΓΔΓ ΔΕΕ και στίχο ιαμβικό εντεκασύλλαβοΠεριεχόμενοτο θέμα του σονέτου αναπτύσσεται στα δύο τετράστιχα, ενώ στα τρίστιχα επαναλαμβάνεται ως συμπέρασμα που οδηγεί σε δραματική κορύφωση και τον ένατο στίχο να λειτουργεί ως σύνδεσμος μεταξύ πρώτου και δεύτερου μέρους].
ΤΟ ΡΕΥΜΑ ΤΟΥ ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ


   Ο παρνασσισμός είναι ένα κίνημα που εμφανίζεται στη Γαλλία γύρω στα μέσα του 19ου αιώνα, ως αντίδραση προς το ρομαντισμό. Το νέο λογοτεχνικό κίνημα θα διατηρήσει τη σημασία του για τρεις περίπου δεκαετίες ( 1.850 – 1.880 ) και σιγά σιγά θα εξαπλωθεί σε μερικές ακόμη χώρες.
   Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι, με τον παρνασσισμό, η ποίηση επανέρχεται σε μια ισορροπία. Από την άποψη αυτή, συνιστά ένα είδος νεο-κλασικισμού, ενώ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εποχή του, αλλά δεν είχε μεγάλη διάρκεια ή συνέχεια.
Τα χαρακτηριστικά του παρνασσισμού, λοιπόν, είναι τα εξής:
1. η πιστότητα
2. η ρεαλιστική αναπαράσταση
3. η απάθεια
4. η απουσία της υπερβολής συναισθημάτων
5. η στατικότητα
6. οι ακριβείς περιγραφές
7. η επιμονή στην αναζήτηση των κατάλληλων λέξεων
8. η απόλυτη τελειότητα
9. η απόλυτη πειθαρχία
10. η άντληση των θεμάτων του από την αρχαιότητα. 
Στο ποίημα του Μαβίλη, ''Καλλιπάτειρα'', συναντάμε αρκετά από τα χαρακτηριστικά του παρνασσισμού. Το ποίημα είναι γραμμένο με τέλεια μορφή, αφού αποτελεί σονέτο. Αποτελείται από τέσσερις στροφές, από τις οποίες οι δύο πρώτες είναι τετράστιχες, ενώ οι υπόλοιπες τρίστιχες. Υπάρχει ακριβολογία και μορφική τελειότητα, ενώ διακρίνουμε και σταυρωτή ομοιοκαταληξία ( μπήκες – Ολυμπιονίκες / αρχαία – Ευκλέα ). Ο Μαβίλης δεν χρησιμοποιεί κανένα απολύτως συναίσθημα, αφού θέλει να είναι πραγματιστής. Αντλεί το θέμα του ποιήματος από την αρχαιότητα και, γι' αυτό και κυριαρχούν κινητικές και οπτικές εικόνες. Εν τέλει, η χρήση πολλών επιθέτων χαρίζει στο ποίημα λυρικότητα, η οποία του προσδίδει αυστηρή δομή.

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
1ο φύλλο εργασίας
 Κοινωνικό- ιστορικό πλαίσιο Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού http://www.ime.gr/chronos και αναζητήστε μέσα από τη διαδρομή: στη κλασική εποχή-Αθήνα-κοινωνία στοιχεία για την κοινωνική Θέση της γυναίκας στα χρόνια της κλασικής αρχαιότητας Σε περίπτωση που οι μαθητές δεν είναι αρκετά εξοικειωμένοι με την πλοήγηση στο Διαδίκτυο, επισκέπτονται την προεπιλεγμένη σελίδα http://www.ime.gr/chronos/05/gr/society/index.html
 • Με τα στοιχεία που αντλήσατε προσπαθήστε να απαντήσετε στα ερωτήματα:
 • Ποιες οι κύριες ασχολίες και τα καθήκοντα των γυναικών στην αρχαία Αθήνα;
 • Σε ποια σημεία διαφοροποιείται η ζωή του άνδρα και της γυναίκας στην κλασσική Αθήνα;
 • Μέσα από το σονέτο του Μαβίλη ποια στοιχεία για τον πολιτισμό της αρχαίας Αθήνας και τη θέση της γυναίκας αποτυπώνονται;
 • Σε ένα παιχνίδι ιστορικού αναχρονισμού αναρτήστε στο ψηφιακό σας ημερολόγιο την αυτοβιογραφική περιγραφή της Καλλιπάτειρας για τις σκέψεις και τα συναισθήματα της , όταν ενδύθηκε το ρόλο και τη «μάσκα» του άνδρα. 
2ο φύλλο εργασίας
 Κοινωνικό- ιστορικό πλαίσιο Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού http://www.ime.gr/chronos και αναζητήστε στη Νεότερη Ιστορία στοιχεία για την κοινωνική θέση της γυναίκας στα χρόνια συγκρότησης του ελληνικού κράτους  ακολουθώντας το μονοπάτι: α)1821-1833 πολιτική –εισαγωγή και β) 1897-122 - κοινωνία-πρόσωπα. (Σε περίπτωση που οι μαθητές δεν είναι αρκετά εξοικειωμένοι με την πλοήγηση στο Διαδίκτυο, επισκέπτονται τις προεπιλεγμένες σελίδες) Α) http://www.ime.gr/chronos/12/gr/1821_1833/politiki/index.html Β) http://www.ime.gr/chronos/13/gr/society/people/04.html,)
 • Ποιες αλλαγές σε θεσμούς προωθήθηκαν μετά την κήρυξη της ελληνικής επανάστασης; • Οι αλλαγές αυτές αφορούν και τη ζωή των γυναικών; • Η απελευθέρωση και η συγκρότηση σε κράτος αφορούσε όλους τους πολίτες; • Με ποια στοιχεία προσδιορίζεται η θέση τη γυναίκας στη χώρα μας στις αρχές του19ου αι; • Ποια είναι η κατάσταση της γυναικείας εργασίας; Σε ποιους χώρους ιδιαίτερα απασχολείται η γυναίκα; • Παρουσιάστε τις πληροφορίες που συγκεντρώσατε σε ένα δικό σας πολυτροπικό κείμενο, με χρήση εικόνων και του λογισμικού παρουσίασης, το οποίο θα παρουσιάσετε στην τάξη, με θέμα «Ιστορίες γυναικών του 19ου αι»

Όλα τα πνευματικά δικαιώματα των κειμένων, των άρθρων, των φωτογραφιών και των εικόνων ανήκουν στους δημιουργούς τους. Ο παρών ιστότοπος κάνει χρήση αυτών για εκπαιδευτικούς, επιμορφωτικούς και ενημερωτικούς λόγους.













-57
Ερωτήσεις
1. α) Ποια είναι τα πρόσωπα του ποιήματος; 
................... ...................... ......... ............. ...................... ............... ....... ........................ ................... ... ..............
β) Ποιο ιστορικό περιστατικό περιγράφει ο ποιητής;
................... ....................... ........ .............. ...................... .............. ........ ...................... .................... .. .................................. .............. ........ ...................... .................... .. ...................... ........................ .. .................... .............................. ... ...................... ...................... ... ................... ...................... ......... ............... ...................... ............. .
 2.
Ποια είναι τα
επιχειρήματα
που χρησιμοποιεί 
 η Καλλιπάτειρα ,για να πείσει τουςΕλλανοδίκες να
να  την αφήσουν  να παρακολουθήσει τις αγώνες; Σημειώστε τουςσχετικούς στίχους.
 ................... ...................... ......... ............. ...................... ............... ....... ........................ ................... ... ................................. .............. ........ ...................... .................... .. ...................... ........................ .. .................... .............................. ... ....................... ...................... .. .................... ...................... ........ .............. ...................... .............. .
3
«Με τις άλλες γυναίκες δεν είναι όμοια »: τι εννοεί λέγοντας αυτά η Καλλιπάτειρα;Η απάντηση πρέπει να υποστηριχθεί με στοιχεία του  κειμένου
 ................... ...................... ......... ............. ...................... ............... ....... ........................ ................... ... ................................. .............. ........ ...................... .................... .... ...................... ...................... .. .................... .............................. ... ...................... ...................... ... ................... ...................... ......... ............... ...................... ............. .
4
Να βρείτε και να γράψετε από το ποίημα πληροφορίες / στοιχεία

που αναφέρονται στουςΟλυμπιακές Αγώνες της αρχαίας εποχής.
 ................... ...................... ......... ............. ...................... ............... ....... ........................ ................... ... ................................. .............. ........ ...................... .................... .. ...................... ........................ .. .................... .............................. ... ...................... ........................ . ..................... ...................... ....... ............... ...................... ............. .
 5.
Πώς θα χαρακτηρίσεις την
Καλλιπάτειρα
από
τα λόγια και τη συμπεριφορά
της;
 ................... ...................... ......... ............. ...................... ............... ....... ........................ ................... ... ................................. .............. ........ ...................... .................... .. ........................ ...................... .. .................... .............................. ... ...................... ...................... ... ................... ...................... ......... ............... ...................... ............. .
 6.
Υπογραμμίστε ποια από
τα πιο κάτω
αισθήματα
ταιριάζουν στη
διάθεση
τωνΕλλανοδικών και 
της Καλλιπάτειρα ς.
Ελλανοδίκες
Καλλιπάτειρα
ευγενική
στάση
εκδικητικότητα
απορία
έκπληξη
υπεροψία
αυστηρότητα
υποτιμητική
διάθεση
αδιαφορία
 ηρεμία
αναγκαιότητα
αδυναμία
αξιοπρέπεια


αυτοπεποίθηση
θάρρος
υπερηφάνια
ενοχή
<

Γλυκό του κουταλιού

  Γλυκό του κουταλιού           Μεγάλο μέρος της ποίησης του Κύπριου ποιητή Κυριάκου Χαραλαμπίδη απηχεί το ιστορικό γεγονός της τουρκικής ει...